Παρασκευή 4 Μαΐου 2018



Οι εργαζόμενοι στο παστάλιασμα καπνού Παλαιοχωρινοί στο τέλος της δεκαετίας του 1920. Διακρίνονται οι: Βασιλική Σιώκου, Αικατερίνη Θωμά,  Μπηγίνα Παπαθανασίου, Μηλιά Σφουγγάρου, Θεοδώρα Αυγερινού,Μαρία Τσολούφη, Πηνελόπη Παπαργυρίου, Τασιώ Σιώκου, Τασιώ Ράντου, Άννα Παπαργυρίου, Μαρία Βλάχου, Χαρίκλεια Μυλωνά, Τασία Μυλωνά, Γεωργία Μπακατσιάνου, Μαρούδα Θασίτη, Μαρία Μοσχοπούλου,Αικατερίνη Χαρδαβέλα, Γεώργιος Μπακατσιάνος, Αθανάσιος Γκαγκάνης,


******


ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟ «ΠΑΣΤΑΛΙΑΣΜΑ»
Καθάριζαν το «μπουντρούμι» το οποίο αν δεν ήταν υγρό έριχναν μέσα λίγο νερό. Εδώ μέσα κατέβαζαν και κρεμούσαν για μερικές ημέρες τα ξερά σαντάλια για να αποκτήσουν την κατάλληλη υγρασία  τα ξερά φύλλα καπνού πριν αρχίσουν να τα πασταλιάζουν. Πήγαιναν για ξύλα στο βουνό, ετοίμαζαν κάρβουνα για το μαγκάλι, και τίναζαν τα μπουριά της σόμπας. Τακτοποιούσαν τα «τσιούλια» και τα σχοινιά για το δέσιμο των δεμάτων, την σακοράφα, τις σιδερένιες πήχες για να πατούν τα «παστάλια», τα «ιστήφια» και τα δέματα. Το «σεντούκι» ήταν και αυτό έτοιμο για να κάνουν τα δέματα.  Τα πρώτα κρύα έπιαναν και ο Χειμώνας ήταν παρόν. Τα τζάκια και οι σόμπες μπουμπούνιζαν. Η κατάλληλη εποχή και περιβάλλον για το παστάλιασμα. Από πολύ πρωί ξυπνούσαν και πάλι, έβγαζαν ένα ένα τα σαντάλια από το μπουντρούμι κι άρχιζαν το παστάλιασμα. Αυτή η δουλειά ήταν η πιο ξεκούραστη. «Δλιά κάτ΄ απ΄ τ΄ κυραμίδα μη τ΄ φουβάση» έλεγαν. Μαζεμένος όλος ο ταϊφάς στον ζεστό «οντά» παστάλιαζαν όλη την ημέρα και διηγούνταν οι παππούδες ατέλειωτες ιστορίες και παραμύθια από τα περασμένα. Εικόνες και θύμισες αξέχαστες. Πασταλίαζοντας φύλλο – φύλλο τον καπνό ξεχώριζαν τα καλά φύλλα από τα χαλασμένα και τα τελείως άχρηστα τα έκαιγαν βγάζοντας «ντουμάνι» μεγάλο. Η καλή ποιότητα ήταν το «μαξούλι» και τα άλλα η «σαράπα». Συγχρόνως ο πιο έμπειρος καθόταν στο σεντούκι και τοποθετούσε ένα – ένα τα παστάλια μέσα, κάνοντάς τα δέμα. Έπρεπε τα παστάλια που δεν ήταν καλά να τα μοιράσει μέσα στο δέμα με μαεστρία, ώστε όταν περνούσαν και τα έβλεπαν για να τα εκτιμήσουν οι έμποροι, να μην τα ανακαλύπτουν και να τα βαθμολογούν καλύτερα. Μόλις έφταναν στο επιθυμητό ύψος τα πατούσε πιέζοντάς τα με την μακριά πήχη, έβγαζε το δέμα και αφού το έδενε γερά με την σακοράφα και το σχοινί γύρω από το τυλιγμένο «τσιούλι» το μετέφερε στην αποθήκη.

Περισσότερα για τις διαδικασίες καλλιέργειας - επεξεργασίας - αποθήκευσης καπνού στο Μουσείο Καπνού στην Πεντάπολη Σερρών